KUALA LUMPUR: Industri penerbangan global dijangka menanggung kos tambahan melebihi RM46.5 bilion (AS$11 bilion) tahun ini akibat gangguan berterusan dalam rantaian bekalan yang menjejaskan penghantaran pesawat dan alat ganti, meningkatkan kos penyelenggaraan serta mengganggu rancangan pembaharuan armada, menurut laporan terbaharu Persatuan Pengangkutan Udara Antarabangsa (IATA) dan firma perunding Oliver Wyman.
Laporan itu menyatakan bahawa sistem penerbangan kini berada di bawah tekanan besar dengan pesawat terpaksa digantung, penghantaran tertunda dan kos penyelenggaraan serta sewaan enjin melonjak. “Tanpa tindakan tegas, kesesakan dalam rantaian bekalan ini boleh mengekang pertumbuhan dan kelestarian industri penerbangan,” menurut laporan tersebut.
Daripada jumlah kos tersebut, sekitar RM17.8 bilion (AS$4.2 bilion) berpunca daripada kehilangan penjimatan bahan api akibat penggunaan pesawat lama, manakala RM13.1 bilion (AS$3.1 bilion) melibatkan kos penyelenggaraan tambahan, RM11 bilion (AS$2.6 bilion) untuk sewaan enjin dan RM5.92 bilion (AS$1.4 bilion) bagi kos penyimpanan alat ganti.
Segmen penyelenggaraan, pembaikan dan baik pulih (MRO) turut terjejas teruk apabila masa siap kerja meningkat dengan ketara — penyelenggaraan enjin yang dahulu mengambil masa 30 hingga 60 hari kini boleh mencecah 75 hingga 300 hari, manakala pembaikan gear pendaratan meningkat daripada 45 kepada 120 hari.
Kelewatan penghantaran pesawat juga mencapai paras tertinggi dalam sejarah pada 2024, dengan lebih 17,000 pesawat dalam senarai tempahan berbanding purata 13,000 sebelum ini. Tempoh penghantaran meningkat kepada hampir tujuh tahun berbanding hanya 4.5 tahun pada 2018, sebahagiannya disebabkan kelewatan pensijilan model seperti Boeing 737 MAX 7, MAX 10 dan B777X.
IATA menjelaskan bahawa punca utama masalah ini berpunca daripada tiga faktor: perubahan model ekonomi aeroangkasa, gangguan global rantaian bekalan dan kekurangan tenaga kerja mahir. Industri aeroangkasa kini lebih bergantung kepada keuntungan pasaran selepas jualan seperti alat ganti dan penyelenggaraan, manakala pergolakan geopolitik serta kekurangan bahan mentah memperlahankan pelaburan dalam pengeluaran baharu.
Selain itu, peningkatan permintaan bagi jet tentera dan korporat yang berkongsi sumber komponen dengan pesawat komersial turut memburukkan keadaan. Kekurangan tenaga kerja juga semakin ketara apabila ramai pekerja berpengalaman bersara, menyebabkan industri bergelut menarik tenaga baharu.
Bagi mengatasi krisis ini, laporan IATA-Oliver Wyman mengesyorkan beberapa langkah utama termasuk memperkukuh kerjasama antara syarikat penerbangan, pengeluar, penyewa dan pembekal untuk menstabilkan jadual pengeluaran serta mewujudkan sistem amaran awal bagi menangani risiko rantaian bekalan.
Laporan itu juga menekankan kepentingan penggunaan teknologi digital seperti analitik ramalan dan penjejakan masa nyata untuk meningkatkan ketelusan rantaian bekalan. Selain itu, penggunaan komponen terpakai yang diluluskan (Used Serviceable Materials) dan pembukaan pasaran penyelenggaraan kepada lebih banyak syarikat bebas disaran bagi mengurangkan tekanan terhadap pengeluar asal (OEM).
IATA turut menegaskan keperluan mendesak untuk membangunkan semula tenaga kerja industri melalui latihan, insentif dan strategi pengambilan baharu bagi memastikan kapasiti dan daya tahan sektor penerbangan dapat dipulihkan sepenuhnya menjelang tahun-tahun mendatang.
